MAKALELER

DUYU BÜTÜNLEME ve PROPRIOSEPTIF DUYU

Proprioseptif yani beden farkındalığı duyusunun alıcıları, kas ve eklemlerimizde yer alır. Vücut pozisyonumuz ile ilgili bilginin beynimize iletilmesini sağlar.

Gözlerimiz açık ya da kapalı iken vücut ve kollarımızın duruşunu, kaslarımızın kasılma derecesini, hareketimizin hızını, eklemlerimizin hareket açısını algılamamız, düzgün çalışan proprioseptif duyu sistemi sayesinde olur. Hareketi planlayıp, koordine etmemizi sağlarken dikkat ve konsantrasyonumuz için de çok önemlidir.

Plastik bardak ile cam bardağı tutmak için gerekli sıkma miktarı, hareket hızı, eklem açısı farklıdır. Birkaç denemeden sonra beyin bunları öğrenir ve adaptif cevabın olduğu kayıt edilir.

TEMEL PROPRİOSEPTİF YETENEKLER

Vücut, kol ve bacakların uzayda nerede olduğu

Vücut farkındalığı

Kaslarımızın ne kadar ve hangi hızda gerildiği

Hareketin planlanması

Vücut kısımlarımızın diğer kısımlar ile ilişkisi

Uyarılma seviyesinin modülasyonu

Kaslarımızın ne kadar güç kullandığı

Vücudun uzaydaki hızı

Proprioseptif duyunun gelişimi için proprioseptif alıcıların bol bol uyarılması gerekir. Uyarımın az olması, hiç olmaması ya da aşırı olması proprioseptif, taktil ve denge duyusunda bozukluğa neden olarak fiziksel, mental, dil ve sosyal gelişim geriliğine neden olabilir.

 

PROPRİOSEPTİF DUYU NASIL GELİŞİR?

Anne karnında başlayan duyu sistemi gelişiminde aktif hareketin başlaması ile proprioseptif duyu devreye girer.Annenin beslenmesi ile bebek hareketlenerek kaslarını aktif kullanır ve eklemlerini germeye başlar.

Doğumdan sonra bebek, anne karnındaki pozisyonuna gelerek güvende olduğunu hissetmek ister. Bebek sarmalandığında, hafif kundaklandığında proprioseptif duyu sayesinde boşluktaki pozisyonunu algılar ve rahatlar.

Diğer duyuların gelişimi ile bebek uzanmaya, gerinmeye, pozisyonunu değiştirmeye başlar. Cisimleri tutma deneyiminden yürümeye kadar geçen süreçte proprioseptif duyu sisteminin desteği ile çocuk dünyayı algılamaya ve normal gelişim basamaklarını takip etmeye devam eder.

Beden farkındalığı duyusu zayıf olan çocuklar, hareket etmekten kaçındıkları durumlarda duyusal oyun fırsatları sunmak son derece önemlidir.  İçe kapanık, tembel, hareketsiz, sakar görünebilirler. Kendini güvende hissetmesi son derece kritiktir.

Yemek yeme, banyo, uyku ve diğer günlük aktivitelerde zorlanma ve /veya desteğe ihtiyaç duyabilirler.

11.08.2020