MAKALELER

DİL GELİŞİM SÜRECİ

Beynin doğumda dil için hazırlandığını biliyoruz. Çünkü yeni doğanların beyinleri üzerinde yapılan çalışmalar, bebek konuşmaları duyduğunda sol yarım kürede elektriksel beyin enerjisinin arttığını gösteriyor.

Bebeğinizle konuştuğunuzda, çocuğa sözcüklerden daha fazlasını sağlarsınız. Yüz ifadeleriniz kelimelerin farklı ifadelerle bağlantılı olduğunu öğretir ve üslubunuz kelimelerdeki gizli duygu farklılıklarını öğretir. Çocuğa, beyni uyaran bir tonlama temeli sağlarsınız.

Dili kullanmak, beyin ve vücudun gerçekleştirmesi gereken en karmaşık duyusal-motor görevlerden biridir. Sohbet etmek için çevrenizdeki kelimeleri duymanız gerekir. Kulak, işitsel işleme sistemini devreye sokan ve sesin işlendiği işitsel korteksi uyaran sesi yakalayacak şekilde tasarlanmıştır. Beyin sesleri kelimeler olarak tanıdığında sinyal, kelimeleri anlamlarla ilişkilendirmek için gönderilir. Beyin, kelimeleri bulmak için otomatik olarak kendi sözlüğünde gezinir. Kelimelere gerçek anlamlarını vermek için, kelimenin tanımını ve ardından kelimenin cümle içinde nasıl kullanıldığını arar. Daha sonra ilişkili kavramları ekler. Son olarak, kelimelere eklenen pragmatikleri (yani bir kelimenin kullanımının sosyal bağlamını) ele alır.

Bir çocuğun dili öğrenmesinin en iyi yolu dil açısından zengin aktivitelerdir. Araştırmalar, erken çocuklukta fiillerin yüzde 90'ından fazlasının eylem sırasında öğrenildiğini gösteriyor.

Çocuklar eyleme katılırken öğrendiklerinde, fiille bağlantılı eylemin motor belleğini geliştirmeleri daha kolaydır. Örneğin, zıplama kelimesini öğrenirken zıplıyorlarsa daha iyi anlayacaklardır.

Nesnelerin fiziksel niteliklerini öğrenmenin en iyi yolu da bu nesnelerle etkileşimde bulunmaktır. Örneğin, yumuşak kelimesini öğretirken çocuğun yumuşak bir yastığa dokunmasını sağlamak faydalı olacaktır. Ek olarak, uzamsal kavramlar en iyi üç boyutlu dünyada (büyük, küçük, üstüne vb.) anlaşılır. Çocuklar bu tür kelimeleri en iyi, kelimelerle uygun şekilde etkileşime girdiklerinde öğrenirler.

Çocuğunuzdan daha fazla sözlü yanıt almanıza yardımcı olmak için eğlenceli oyunların ve etkinliklerin ortasında çeşitli stratejiler kullanabilirsiniz. Önce baloncuk üfleyerek veya bir oyuncağı sararak ve ardından durup çocuğunuzun yardım istemesini, “tekrar et” veya “daha fazla” demesini bekleyerek çocuğunuzla etkileşim kurun. Sözlü çıktıya her zaman hemen yanıt verin.

Çocuk ve Dil Gelişimi

Erken dönem dil gelişimi bebeklik döneminden itibaren desteklendiğinde fiziksel, zihinsel, psikolojik, dil ve duyusal alanlardaki gelişimi de destekleniyor.

Anne, baba, kardeş ya da ilk bakım verenin iletişimi arttırması için işte size birkaç ipucu:

 

• Şarkı söyleyerek dikkatini çekmeye çalışın. Sözlü, sözsüz, alçak ya da yüksek seslerden hangisinde daha çok odaklandığını gözlemleyin.
• Abartılı mimik hareketleri kullanarak konuşun.
• Oyuncaklarına uygun sesler çıkartarak birlikte oynayın. Araba ile vın, uçak ile vız sesi çıkartın.
• Ses tonunuz ile kelimelerin anlamlarını bağdaştırın. Sevinince neşeli ve güler yüz ifadesi takının.
• Günlük yaşantısında giyinme, yemek yeme, banyo sırasında mümkün olduğunca sıfatlandırarak cümleler kurun. Sarı tüylü küçük civ civ, kıtır ekmekli turuncu çorba vb
• Çocuğun çıkarttığı sesleri tekrar edin ve anlamlandırmaya çalışın. Suya bakarak söylediği kelimeyi tekrar edin. Sonrasında doğru kelimeyi söyleyin.
• Çocuk kitaplarına bakarak ona hikayeler anlatın. Koca kulaklı benekli büyük köpek arkadaşı uzun tüylü küçük kediye gitmiş vb

 

14.04.2021