MAKALELER

ÇOCUKLAR KAÇ YAŞINDA MUTFAĞA GİRMELİ?

Uzmanlara göre, çocukların mutfak aktiviteleri  yapması gelişmelerini olumlu destekliyor. Sosyal ve duygusal becerilerde gelişme, kalem tutma ve yazı yazmaya kolay adapte olma görülen en büyük etkiler.

Eminim bir çok kişi bunun hakkında düşünmemiştir. Çocuğunuz ilk kez ne zaman yumurtasını kendisi soydu? Değerlendirme için kullandığımız pek çok testte Türk çocukları ince motor becerilerde genel olarak daha geride kalmakta. Bunun nedeni araştırıldığında ise sonuç şaşırtıcı değil. Anneler çocuklara fırsat vermiyor.

Çocuklar 18 ay ile 2 yaş arasında başparmağı ile işaret parmağı arasında kıskaç tutuşu yaparak pek çok şeyi kavramaya başlar. Küçük nesneleri toplaması belki de çocuğunuzdan yapmasını isteyeceğiniz en son davranış olabilir. Çünkü bu kavramayı öğrenen çocuk elindekini ağzına atmaya çalışabilir. Ancak bu kavrama el-göz koordinasyonu ve ince el becerilerinin gelişimi için çok gereklidir. Böylece bağımsız yemek yeme, kalem tutma gibi daha ileri düzey becerilere temel oluşturur.

Yaşlara göre mutfakta yapılabilecek aktiviteler:

2-3 yaş mutfak aktiviteleri: Limon sıkma, patates ezme, kurabiye hamuru yoğurma, meyve – sebze yıkama ve buzdolabına yerleştirme gibi aktiviteler özellikler erken yaşta başlanabilir. Böylece daha sonra karşılaşılabilecek seçici yiyicilik benzeri duyusal problemlerin ortaya çıkması da engellenir.

4-5 yaş mutfak aktiviteleri: Görsel ve ince motor beceriler gelişmiş olduğu için mutfakta daha etkin çalışabilirler. Makasla meyve-sebze kesme, yıkama, yumuşak meyveleri plastik bıçakla doğrama, ekmek üzerine krem peynir, reçel sürme çocuğunuzu tanımanıza yardımcı olacak aktivitelerdir. Duyu Profilinde ağız içi duyusu ile ilgili sorularda bazen aileler cevap vermekte zorlanır. Bunun nedeni denemedikleri, gözlemlemedikleri noktaların sorulmasıdır. Kendini belirli yemek kıvamı ve ısısına göre sınırlar, yemek kokularından kaçınır, belirli tat ve kokuları arayıp bulur… bunlardan bir kaçıdır. Mutfakta vakit geçiren ebeveyn ve çocuk birbiri hakkında daha fazla bilgiye sahip olur.

6-7 yaş mutfak aktiviteleri: Sebze ve meyveleri küp küp ya da istenen şekilde doğrayabilir. Soyucu ile patates, salatalık soyabilir. Bulaşık makinesini boşaltarak tabak ve bardakları dolaba yerleştirebilir. Yumurta kırabilir.

8-9 yaş mutfak aktiviteleri: Bulaşık yıkar. Sandviç, tost yapar. Mikser, çırpıcı kullanabilir. Bıçak kullanabilir. (Çocuğun bıçak kullanımında önlemler alınmalı ve gözleme devam edilmeli)

10-12 yaş mutfak aktiviteleri: Temel mutfak becerilerini önceki yaşlarda edinen çocuklar mutfakta bağımsız olarak pek çok şey yapabilir. Mutfak ve hijyen kurallarını uygulayabilir. Kendi kendilerine okuyarak kurabiye, börek yapabilir

Mutfak Aktiviteleri ve Duyu Bütünleme

Özellikle seçici yiyici ve yeme sorunları yaşayan, dokunsal hassas çocukların ailelerine ilk önerdiğim aktiviteler mutfakta yapılanlardır.

Aile ile yapılması, annenin genelde mutfakta daha uzun süre geçirmesi, renkli, eğlenceli ve merak uyandırıcı olması en büyük avantajlarıdır.

Çocuğun yaşına uygun olarak gıda alışverişi, taşıma, torbadan çıkartılması, yıkanması, yerleştirilmesi ve hatta doğranması aşamalarında çocukların yer alması gıda toleransını arttırır. Aynı gıdayı çiğken gören çocuk renkli, sert gıdayı piştikten sonra daha iştahlı yer. Bazen çiğ yemeyi tercih edebilir. Bu durumda haşlama ya da buharda pişirme yapılarak çocuğun yemesini engellemeyecek şekilde gıda sunumu yapılabilir. 

İşitsel hassas çocuklar gıdanın sesinden hoşlanmayabilir. Bu çocuklar yumuşak, kolay yutulan gıdaları tercih edebilir. Duyu diyetinin uygun düzenlenmesi çocuk ve aile için kurtarıcı olabilir.

Kabuğun içindeki gıdanın dokusunu sevmeyen çocuk kabuklu olarak ya da kabuğundan soyup tutarak yemeyi tercih edebilir.

Beslenme ve duyu bütünleme arasındaki bağlantının detaylarını “Beslenme ve Duyu Bütünleme” başlığı altında bulabilirsiniz.

19.10.2020